بیشتر مردم زبان چینی را زبان سختی می‌دانند، این در حالی است که دستور زبان چینی بسیار آسان است. این تن صداهاست که کار را دشوار می‌کند. یک کلمه را می‌توان با چهار تن صدای مختلف گفت و از آن چهار معنی متفاوت برداشت کرد. در بعضی لهجه‌های دیگر آهنگ مختلف صدا وجود دارد. دلیل دیگر دشوار بودن زبان چینی سیستم نوشتاری سنتی آن است که هم‌اکنون نیز به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای هر کلمه یک سمبل و نشانه وجود دارد و این امر یادگیری نوشتن و خواندن چند هزار کلمه‌ی اصلی زبان چینی را دشوار می‌سازد.

برخلاف انگلیسی در چینی الفبایی وجود ندارد. به جان آن زبان چینی از یک سری از نمادها استفاده می‌کند. هر نمادی یک معنی جدا گانه دارد و لازم نیست حرف‌ها را کنار هم بگذاریم تا یک معنی را تشکیل دهند. فرهنگ لغت Kangxi چهل‌و‌هفت‌ هزار و سی‌وپنج کاراکتر را نشان می‌دهد، اگر چه از بسیاری از آن‌ها استفاده‌ی چندانی نمی‌شوند.

موسسه دفاع از زبان‌های مانتری کالیفرنیا، زبان‌های گوناگون را به چهار گروه تقسیم کرده است. این ارزیابی براساس تعداد ساعات مورد نیاز برای آموزش هر زبان صورت گرفته است.

گروه اول:  زبان‌های آفریقایی، دانمارکی، آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، نروژی، پرتغالی، رومانیایی، اسپانیایی، سویدی و سواهیلی است كه تعداد ساعات مورد نیاز برای آموزش این گروه 480 ساعت است.

گروه دوم: زبان‌های بلغاری، فارسی، یونانی، هندی، اردو، اندونزی و مالی است که 720 ساعت برای آموزش آن‌ها زمان لازم است.

گروه سوم: زبان‌های بنگالی، چک، فنلادی، یهودی، لهستانی، نپالی، روسی، تایی، ترکی و ویتنامی است. ساعات مورد نیاز برای آموزش این گروه از زبان‌ها 980 ساعت است.

گروه چهارم: زبان‌های عربی، چینی، ژاپنی و کره‌ای است. تعداد ساعات مورد نیاز برای آموزش آن‌ها 1320 ساعت است.

بر اساس طبقه‌بندی این موسسه، زبان چینی در گروه سخت‌ترین زبان‌ها قرار می‌گیرد؛ اما آیا زبان چینی سخت‌ترین زبان رایج دنیا است؟! بدین منظور کمی بیشتر در مورد آهنگ و نوشتار زبان چینی توضیح می‌دهیم و پاسخ به این پرسش را برعهده خواننده می‌گذاریم.

زبان چینی یا دقیق‌تر زبان‌های چینی بخشی از خانواده زبان‌های سینی-تبتی را تشکیل می‌دهند. زبان مادری حدود یک پنجم مردم جهان یکی از انواع زبان چینی است.

این زبان در خود زبان چینی و سرزمین چین به نام‌های جُونگ ون     که برای نامیدن زبان نوشتاری به کار می‌رود، خن یو    و خوَیو    نامیده می‌شود. زبان اصلی و رسمی در سرزمین چین، چینی ماندارین یا پوتونگ خوا است. فرق عمده زبان چینی ماندارین با اکثر زبان‌های دیگر جهان در آهنگین بودن آن است. بدین صورت که هر هجا در این زبان در 4 آهنگ و تعدادی از هجاها نیز به صورت استثنایی در 5 آهنگ تلفظ می‌شوند.

در آهنگ اول هجا به صورت یک‌نواخت و کشیده تلفظ می‌شود، در آهنگ دوم، در هنگام تلفظ هجا صدای فرد به صورت تدریجی به سمت بالا می‌رود، در آهنگ سوم صدای فرد ابتدا به سمت پایین رفته و سپس به سمت بالا اوج می‌گیرد، در آهنگ چهارم هجا به صورت دفعی و ضربتی تلفّظ می‌شود و تلفظ پنجم نیز که به طور استثنا در برخی هجاها وجود دارد فاقد آهنگ است و هجا به صورت معمولی بیان می‌شود.

به عنوان مثال هجای ma در آهنگ اول معنی مادر را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:    در آهنگ دوم معنای کَنَف را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:    در آهنگ سوم معنی اسب را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:    . در آهنگ چهارم معنای توامان سرزنش کردن و توهین کردن را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:    در آهنگ پنجم به عنوان جزو پایانی جمله سوالی به کار می‌رود و جمله را سوالی می‌کند و بدین شکل نوشته می‌شود:   .

در زبان چینی نگارش به دو صورت است:

چینی سنتی یا کلاسیک

چینی سنتی یا کلاسیک، خط اصیل زبان چینی است که از سده‌های دور برای نگارش این زبان به کار می‌رفته‌است و اکنون در کشورهای جمهوری چین (تایوان)، هنگ کنگ، ماکائو و چینی‌های مقیم ایالات متحده و غرب رایج است.

چینی ساده‌شده

چینی ساده‌شده، همان خط سنتی است که در جمهوری خلق چین و سنگاپور رایج است. این خط به دستور مائوزِدونگ، موسس جمهوری خلق چین از ساده کردن خط سنتی به دست آمده‌است.

تعداد علایم نگارشی این زبان که در چینی به آنها خَنزی    می‌گویند، به طور سنی بالغ بر 70000 تا 80000 عدد است که البته امروزه همگی آن‌ها (جز برای کاربردهای ادبی و مطالعاتی) منسوخ شده‌اند و در حال حاضر یک چینی یا یک خارجی که می‌خواهد چینی بیاموزد، برای آنکه بتواند بگوید سواد کامل دارد باید تنها حدود 10000  کاراکتر را بتواند بخواند و بنویسد. امروزه برای آوانویسی یا romanization این زبان از سیستمی مبتنی بر الفبای لاتین به نام پین یین (pin yin) استفاده می‌شود.

در سرتاسر کشور چین زبان‌ها و گویش‌های مختلفی وجود دارد که اختلاف اکثر آن‌ها در چگونگی تلفّظ هجاها است. مثلاً یک هجا در زبان یک ناحیه با یک آهنگ خاص یک معنی می‌دهد و در ناحیه‌ای دیگر با همان طرز بیان و آهنگ معنی دیگر. مثلن همان طور كه گفته شد زبان رسمی یا ماندارین دارای 4 آهنگ ولی زبان کانتونی (یوئه) که در جنوب این کشور در استان گوانگدونگ (کانتون) رایج است دارای 8 آهنگ برای تلفظ هجاها است. کانتونی، ماندارین، گویش وو (چینی)، که جیا (هکا)، مین دونگ، جین یو، پوشیان، خویی جو، مین جونگ، شیانگ، مین بِی، مین نَن و پینگ خوا زبان‌های عمده چینی هستند.